Mangalore Diocese News

By Pro. Stevan Qudras

Mangaluru , Nov 15 : 450 years celebration at Rosario Cathedral will be held on Sunday , November 18, 2018. Here is a glance at the history of the Cathedral.

ಮಂಗ್ಳುರ್ ದಿಯೆಸಿಜ್ ರೊಜಾರ್ ಮಾಯೆಚಾ ಕಾಥೆದ್ರಾಲಾಕ್ 450 ವರ್ಸಾಂಚೊ ಸಂಭ್ರಮ್

ಬೊಳಾರ್ ಮ್ಹಣ್ಚ್ಯಾ ಮಂಗ್ಳುರ್ ಶಹರಾನ್ ದರ್‍ಯಾಕ್ ಮೆಳುಂಕ್ ವೆಚ್ಯಾ ತ್ಯಾ ಪ್ರಶಾಂತ್ ತಳಾರ್ ಮಂಗ್ಳುರ್ ದಿಯೆಸೆಜಿಚೆಂ ಕಾಥೆದ್ರಾಲ್ ಆದ್ಲ್ಯಾ 450 ವರ್ಸಾಂ ಥಾವ್ನ್ ವಯ್ಭವಾನ್ ಪರ್ಜಳುನ್ ಮಹೋನ್ನತಾಚ್ಯಾ ಮಹಿಮೆಕ್ ಸಾಕ್ಸ್ ದೀವ್ನ್ ಆಸಾ.

1526 ಇಸ್ವೆಂತ್ ರಾಯ್‍ಪ್ರತಿನಿಧಿ ಲೋಪೊ ವಾಝ್ ದೇ ಸಂಪಾಯೊಚ್ಯಾ ಮುಕೇಲ್ಪಣಾಂತ್ ಪುಡ್ತುಗೆಝಾಂನಿ ಮಂಗ್ಳುರ್ ಬಂಗ (ಬಂಗೇಲ್) ರಾಯಾಂಚ್ಯಾ ಹಾತಾಂತ್ಲೆಂ ವೋಡ್ನ್ ಘೆತ್ಲೆಂ. ಕ್ರಮೇಣ್ ಪುಡ್ತುಗೆಝಾಥಾವ್ನ್ ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವ್ ಭಾವಾಡ್ತಿ ಹಾಂಗಾಸರ್ ವಸ್ತೆಕ್ ಆಯ್ಲೆ. ತಾಣಿಂ ಆತಾಂಚ್ಯಾ ತಾಂಡ್ರೆಬಯ್ಲ್ (ತಾಂಡೆಲಾಂಚೆಂ ಬಯ್ಲ್) ಸುವಾತೆರ್ ಸಾನ್ ಸಬೆಸ್ತ್ಯಾವೊ (ಸಾಂತ್ ಸೆಬೆಸ್ತ್ಯಾಂವ್) ವ್ಯಾಪಾರಿ ಠಾಣೆಂ ಸುರ್ವಾತ್ಲೆಂ (ಜಾಕಾ ತವಳ್ಚ್ಯಾ ಯುರೋಪಿ ಭಾಸಾಂನಿ ಫಾಕ್ತೋರಿ/ ಫ್ಯಾಕ್ಟರಿ ಮ್ಹಣ್ತಾಲೆ)

ಜನೆರ್ 5, 1568 ಇಸ್ವೆಂತ್ ಪುಡ್ತುಗೆಝಾಂನಿ ದಿಯೆಗೊ ದೆ ಸಿಲ್ವೇರಾಚ್ಯಾ ಮುಕೆಲ್ಪಣಾನ್ ಫಾಕ್ತೋರಿ ಭಿತರ್ ಹಾಂಗಾಚಿ ಪಯಿಲ್ಲಿ ಇಗರ್ಜ್ ಬಾಂದ್ಲಿ. ಅಶೆಂ ಸುರ್ವಾತ್ಲಿ ಮಹಾನ್ ಕಥಾ ಕೆನಾರಾಚ್ಯಾ ಭಾವಾಡ್ತಿ ವಾಡಾವಳೆಂಚಿ. ಈ ಕಥಾ ಆದ್ಲ್ಯಾ 450 ವರ್ಸಾಂಥಾವ್ನ್ ದೆವಾಚ್ಯಾ ಕುರ್ಪೆನ್ ವಾಡುನ್ ವಿಸ್ತಾರುನ್‍ಂಚ್ ಆಸಾ.

1623 ಇಸ್ವೆಂತ್ ಇಟಲಿಥಾವ್ನ್ ಕೆನರಾಕ್ ಆಯಿಲ್ಲೊ ಪಯ್ಣಾರಿ ಪಿಯೆತ್ರೊ ದೆಲ್ಲಾ ವಲ್ಲೆ ಹಾಂಗಾಸರ್ ಆಸ್ಚ್ಯಾ ತೀನ್ ಇಗರ್ಜಾಂಚೊ (ನೊಸ್ಸಾ ಸೆನ್ಹೊರಾ ದೊ ರೊಸಾರಿಯೊ ದೆ ಮಂಗಲೋರೆ{ರುಜಾಯ್}, (ನೊಸ್ಸಾ ಸೆನ್ಹೊರಾ ದೆ ಮೆರ್ಸೆ ದೆ ವೆಲಾಲಾ {ಪಾಣೀರ್} ಆನಿ ಸಾವೊ ಫ್ರಾನ್ಸಿಸ್ಕೊ ದೆ ಆಸಿಸ್ಸಿ ಫರಂಗಿಪೇಟ್ ಉಲ್ಲೇಕ್ ಕರ್ತಾ ಆನಿ ಹ್ಯಾ ತಿನಾಂಪಯ್ಕಿ ರುಜಾಯ್ಚಿ ಇಗರ್ಜ್‍ಚ್ ಲೊಕಾಂಕ್ ಚಡ್ ಮನ್ ವೊಡ್ಚಿ ಜಾವ್ನಾಸಾ ಮ್ಹಣ್ತಾ.

ಪದ್ರುವಾದೆ ವೆವಸ್ತ್ಯಾನ್ ಆಪ್ಲೊ ವಿಗಾರ್ ಅಪೊಸ್ತಲಿಕ್ ಜಾವ್ನ್ 1681 ಂತ್ ಕೆನರಾಕ್ ಧಾಡ್‍ಲ್ಲ್ಯಾ ಸಾಂತ್ ಜುಜೆ ವಾಝಾನ್ ಹಾಂಗಾಸರ್ ಭಾವಾಡ್ತ್ ವಿಸ್ತಾರಾಂವ್ಚೊ ವರ್ತೊ ವಾವ್ರ್ ಕೆಲೊ. ತಾಚೆ ಪರ್ಮಾಣೆಂ ‘ರುಜಾಯ್ಚಿ ಇಗರ್ಜ್ ಕೆನರಾಚ್ಯಾ ಭಾವಾಡ್ತಾಚೆಂ ಮೊಲಾಧಿಕ್ ಪಾಳ್ಣೆಂ’ ಜಾವ್ನಾಸ್‍ಲ್ಲೆಂ. ರುಜಾಯ್ ಥಾವ್ನ್ ಹೆರ್ ಇರ್ಮಿದ್ಯೊ ಜನ್ಮೊನ್ ವಾಡ್ಲ್ಯೊ ಮ್ಹಣ್ ತೊ ವಿವರ್ ದಿತಾ.

ಆರ್ಬ್ಯಾಂಕ್ ಆನಿ ಪುಡ್ತುಗೆಝಾಂಕ್ ತವಳ್ ತವಳ್ ವ್ಯಾಪಾರಿ ಕಾರಣಾನ್ ತಿಕ್ಕಾಟ್ ಚಲ್ತಾಲೆ. 1695 ಇಸ್ವೆಂತ್ ಆರ್ಬ್ಯಾಂನಿ ಆಪ್ಲ್ಯಾ ವ್ಯಾಪಾರ್ ವಯ್ವಾಟಾಕ್ ಅಡ್ಕಳ್ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾ ಪುಡ್ತುಗೆಝಾಂಚೆರ್ ರಾಗ್ ತಿರ್ಸುಂಕ್ ತಾಂಡ್ರೆಬಯ್ಲಾಂತ್ಲ್ಯಾ ತಾಂಚ್ಯಾ ಕೊಟ್ಯಾಚೆರ್ ದಾಡ್ ಘಾಲ್ನ್ ತೆಂ ಕೊಟೆಂ ಲಾಸುನ್ ಉಡಯ್ಲೆಂ ಆನಿ ಕೊಟ್ಯಾ ಸವೆಂ ಇಗರ್ಜ್‍ಯಿ ಹುಲ್ಪುನ್ ಗೆಲಿ.

ಅಟ್ರಾವ್ಯಾ ಶೆಕ್ಡ್ಯಾಚ್ಯಾ ಸುರ್ವಾಯೆಂತ್ (1700 ಉಪ್ರಾಂತ್) ಪುಡ್ತುಗೆಝಾಂನಿ ತಾಂಡ್ರೆಬಯ್ಲ್ ಥಾವ್ನ್ ಆತಾಂ ದಕ್ಷಿಣ್ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲ್ಯಾಚ್ಯಾ ಕಲೆಕ್ಟರಾಚೆಂ ದಫ್ತರ್ ಆಸಾ ಥಂಯ್ ಆಪ್ಲೆಂ ಕೊಟೆಂ ಜಾಗ್ಯಾಂತರ್ ಕೆಲೆಂ ಆನಿ ತ್ಯಾ ಕೊಟ್ಯಾಚ್ಯಾ ತೆನ್ಕಾ ಮುಲ್ಯಾಕ್ ಮ್ಹಣ್ಜೆ ಆತಾಂ ಕಾಥೆದ್ರಾಲ್ ಉಬೆಂ ಆಸಾ ಥಂಯ್ ನವಿ ಇಗರ್ಜ್ ಬಾಂದ್ಲಿ.

1700 ಥಾವ್ನ್ ಟಿಪ್ಪುನ್ ಕೆನರಾಚ್ಯಾ ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವಾಂಚೆರ್ ಮೋಡ್ತ್ ಮಾರ್ತಾ ಪರ್ಯಾಂತ್ ಮ್ಹಣ್ಜೆ 1784 ಪರ್ಯಾಂತ್ ಪರ್ತ್ಯಾನ್ ರುಜಾಯ್ಚಿ ಇಗರ್ಜ್ ಕ್ರಿಸ್ತಿ ಭಾವಾಡ್ತಾಚ್ಯಾ ವಯ್ಭವಾಚೆಂ ಕೇಂದ್ರ್ ಜಾವ್ನ್ ವಾಡ್ಲಿ, ಭಾವಾಡ್ತ್ಯಾಂಚೊ ಸಂಕೊ ಚಡ್ಲೊ, ದೇವ್ ಆಪೊವ್ಣಿಂ ಫುಲ್ಲಿಂ ಆನಿ ಗಾಂವಾಂನ್‍ಗಾಂವ್ ಕ್ರಿಸ್ತಾಚೊ ಉಜ್ವಾಡ್ ಹಾಂಗಾಥಾವ್ನ್ ಫಾಂಕ್ಲೊ.

ಟಿಪ್ಪುನ್ ಜೆದ್ವಾಂ ಕಾಂಯ್ ಥಳ್ ನಾತ್‍ಲ್ಲ್ಯಾ ದುಬಾವಾಚೆರ್ ಹೊಂದುನ್ ಪಟ್ಣಾಕ್ ಆಂಬುಡ್ನ್ ವೆಲೆಂ ತೆದ್ನಾಂ ಕೆನರಾಂತ್ಲ್ಯಾ ಕ್ರಿಸ್ತಾಂವಾಂಚೆರ್ ಆಯಿಲ್ಲೊ ಕಾಳೊಕ್ ತಾಂಚ್ಯಾ ದೇವ್‍ತೆಂಪ್ಲಾಂಚೆರ್‍ಯಿ ಆಯ್ಲೊ. ರುಜಾಯ್ಚಿ ಇಗರ್ಜ್ ಪಿಡ್ಡ್ಯಾರ್‍ಪೂಡ್ ಕೆಲಿ, ಇಗರ್ಜೆಚ್ಯಾ ಫಾತ್ರಾಚೆರ್ ಫಾತೊರ್ ಉರಾನಾತ್‍ಲ್ಲೆಪರಿಂ ಕೆಲೊ.

ಟಿಪ್ಪುಚ್ಯಾ ಮೊರ್ಣಾ ಉಪ್ರಾಂತ್ ವ್ಹಳೂವ್ಹಳೂ ಭಾವಾಡ್ತಿ ಪಾಟಿಂ ಕೆನರಾಕ್ ಆಯ್ಲೆ. 1813 ಇಸ್ವೆಂತ್ ಥೊಡ್ಯಾ ಭಾವಾಡ್ತಿ ಮುಕೆಲ್ಯಾಂನಿ ಸರ್ಕಾರಾಥಾವ್ನ್ ಆಪ್ಣಾಚಿ ಇಗರ್ಜ್ ಪರ್ತ್ಯಾನ್ ಬಾಂದುಂಕ್ ದುಡ್ವಾಕುಮೊಕ್ ಮಾಗ್ಲಿ. ಸುರ್ವೆರ್ ಕೊಂಡ್ಡ್ಯಾಗೊವೊಳಾಂತ್ ಲಿತುರ್ಜಿ ಚಲ್ತಾಲಿ ತರಿ ಲೊಕಾಚ್ಯಾ ಮ್ಹಿನತೆನ್ ಕ್ರಮೇಣ್ ಪರ್ತ್ಯಾನ್ ಸೊಭಿತ್ ಸುಂದರ್ ದೇವ್‍ತೇಂಪ್ಲ್ ಹಾಂಗಾಸರ್ ಉಬೆಂ ಜಾಲೆಂ ಭಾವಾಡ್ತ್ಯಾಂಚೊ ಸಂಕೊ ವಾಡ್ಲೊ.

1845 ಇಸ್ವೆಂತ್ ಕೆನರಾ ವೆರಾಪೊಲ್ಲಿಚ್ಯಾ ಅಧೀನ್ ಪ್ರೋ ವಿಕಾರಿಯೆಟ್ ಜಾವ್ನ್ ಸ್ಥಾಪಿತ್ ಜಾಲಿ ತೆದ್ನಾಂ ಹಾಂಗಾಸರ್ ಏಕ್ ‘ಕಾಥೆದ್ರಾಲ್’ ಮಾನೊಂವ್ಚಿ ಗರ್ಜ್ ದಿಸುನ್ ಆಯ್ಲಿ ಆನಿ ಕೆನರಾಂತ್ ಪಯಿಲ್ಲಿ ವಾಡುನ್ ಆಯಿಲ್ಲಿ ರುಜಾಯ್ಚಿ ಇಗರ್ಜ್ ಹ್ಯಾ ಮಾನೊವ್ಣೆಕ್ ಫಾವೊ ಜಾಲಿ.‘ಕಥೆದ್ರಾ’ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಕದೆಲ್ ಎಕಾ ದಿಯೆಸೆಜಿಚ್ಯಾ ಗೊವ್ಳ್ಯಾಚೆಂ ಮ್ಹಣ್ಜೆ ಬಿಸ್ಪಾಚೆಂ ಅಧಿಕಾರಾಚೆಂ ಕೇಂದ್ರ್ ಜಾವ್ನ್ ಕಾಥೆದ್ರಾಲ್ ಸೆವಾ ದಿತಾ. ತಾಚಿ ಬಸ್ಕಾ ಆನಿ ಸದ್ರ್ ಹಾಂಗಾಸರ್ ಥಾವ್ನ್ ಚಲ್ತಾ.

1878 ಇಸ್ವೆಂತ್ ಜೆದ್ವಾಂ ಜೆಜ್ವಿತ್ (ಜೆಜುಚ್ಯಾ ಸಭೆಚೆ) ಯಾಜಕ್ ಹಾಂಗಾಸರ್ ಸೆವೆಕ್ ಆಯ್ಲೆ ತಾಂಚ್ಯಾ ಮಧ್ಲೊ ಬಾಪ್ ಅರ್ಬನ್ ಸ್ಟೇಯ್ನ್ ಕಾಥೆದ್ರಾಲಾಚೊ ವಿಗಾರ್ ಜಾಲೊ. ತಾಣೆಂ ತಾಂಕಿವರ್ತ್ಯಾ ವಾವ್ರಾನ್ ಇಗರ್ಜೆಕ್ ನವೊ ಜೀವ್ ಭರ್ಲೊ ಮಾತ್ರ್ ನ್ಹಂಯ್ ಫಿರ್ಗಜ್ ಜಿವಾಳ್ ಕೆಲಿ. ಅರ್ಸುಲಾಯ್ನ್ ಧರ್ಮ್‍ಮೆಳಾಚ್ಯಾ ಸಂಸ್ಥಾಪನಾಕ್ ತಾಣೆಂ ವಾಟ್ ದಾಕಯ್ಲಿ. 1910 ಇಸ್ವೆಂತ್ ಕಾಥೆದ್ರಾಲಾಕ್ ನವೆಂ ಬಾಂದಪ್ ಬಾಂದ್ಚಿ ಗರ್ಜ್ ದಿಸುನ್ ಆಯ್ಲಿ. ವಿಗಾರ್ ಹೆನ್ರಿಕ್ ಬುಜ್ಜೋನಿ, ಬ್ರದರ್ ದಿವೊ, ಬಾಪ್ ಎವ್ಜಿನ್ ರೊಜೆಟ್ಟಿ ಹಾಂಚ್ಯಾ ಹುಮೆದಿನ್ , ನಿರಂತರ್ ವಾವ್ರಾನ್ ಆನಿ ದೆವಾಚ್ಯಾ ಬೆಸಾಂವಾಂನಿ ಆಜ್ ಉಬೆಂ ಆಸಾ ತೆಂ ‘ರೋಮನೆಸ್ಕ್’ (ಬಯ್ಜಂತಿಯುಮ್ ಆನಿ ರೋಮನ್ ಶಯ್ಲೆಚೆಂ ಸಮ್ಮಿಶ್ರಣ್) ಬಾಂದ್ಪಾಶಯ್ಲೆಚೆಂ ಮಜ್ಬೂತ್ ಕಾಥೆದ್ರಾಲ್ ಬಾಂದಪ್ ಉಬೆಂ ಜಾಲೆಂ. ತಿಚಿ ದಯ್ವಿಕ್ ಗ್ರೇಸ್ತ್‍ಕಾಯ್ ಚಾರ್‍ಗಾಂವಾಂಕ್ ಪಾವೊಂವ್ಕ್ ರುಜಾಯ್ಚ್ಯೊ ಘಾಂಟಿ ಮ್ಹಣ್‍ಂಚ್ ಚರಿತ್ರೆಂತ್ ನಾಂವ್ ಜಾಲ್ಲ್ಯೊ ಚಾರ್ ವ್ಹಡ್ ಜಯ್ತ್ ಘಾಂಟಿ ಇಟಲಿಥಾವ್ನ್ ಹಾಡ್ನ್ ಹಾಂಗಾಚ್ಯಾ ಘಾಂಟಿತೊರಿಚೆರ್ ಬಸಯ್ಲ್ಯೊ.

1924 ಎಪ್ರಿಲ್ 3 ವೆರ್ ಬಿಸ್ಪ್ ಪಾವ್ಲ್ ಪೆರಿನಿನ್ ನವ್ಯಾ ಕಾಥೆದ್ರಲ್ ಬಾಂದ್ಪಾಚೆಂ. ಸಮರ್ಪಣ್ ಕೆಲೆಂ. ತ್ಯಾ ದೀಸ್ ಥಾವ್ನ್ ಹ್ಯಾ ಸೊಭಿತ್ ಸುಂದರ್ ಮಂದಿರಾಚೊ ಉಜ್ವಾಡ್ ಕೆನರಾಂತ್ ಆನಿ ಕೆನರಾಕ್ ಉತ್ರುನ್ ಹಜಾರೊ ಗಾಂವಾಂಕ್ ಫಾಂಕ್ತಾ.

ರುಜಾಯ್ ಕಾಥೆದ್ರಾಲಾಚ್ಯಾಖಾಲ್ ಆನಿ ಆಸ್‍ಪಾಸ್ ಶಿಕ್ಷಣಾಚೆಂ ಮಿಸಾಂವ್ ಭೋವ್ ವರ್ತ್ಯಾ ರಿತಿನ್ ಚಲುನ್ ಆಯ್ಲಾಂ ಆನಿ ಸರ್ವ್ ಲೊಕಾಂಕ್ ಜಾಣ್ವಾಯೆಚೊ ಉಜ್ವಾಡ್ ಫಾಂಕ್ಲಾ ಮ್ಹಣ್ಚೆಂ ದುಬಾವಾವಿಣ್. 1858 ಂತ್ ಮ್ಹಣ್ಜೆ ಆಜಿಕ್ ಕಾಂಯ್ 160 ವರ್ಸಾಂ ಆದಿಂ ಬಿಸ್ಪ್ ಮಾರಿ ಅಂತೊನಿನ್ ಎಫ್ರಾಯೆಮಾನ್ ರುಜಾಯ್ ಹಾಯ್‍ಸ್ಕೂಲ್ ಸ್ಥಾಪನ್ ಕೆಲೆಂ. ಹ್ಯಾ ಇಸ್ಕೊಲಾಂತ್ ಶಿಕ್‍ಲ್ಲೆ ಹಜಾರೊ ಮುಕೆಲಿ ದೆಶಾ-ವಿದೇಶಾಂಚ್ಯಾ ಮುಲ್ಯಾಂಮುಲ್ಯಾಂನಿ ಪರ್ಜಳ್ಳ್ಯಾತ್. ತೆಂ ಹಾಯ್‍ಸ್ಕೂಲ್ ಆಜ್ ಪಿಯುಸಿ ಕೊಲೆಜ್ ಜಾವ್ನ್ ರೊಜೆರಿಯೊ ಕೊಲೆಜ್ ಆಫ್ ಬಿಸ್ನೆಸ್ ಮ್ಯಾನೆಜ್‍ಮೆಂಟ್ ಜಾವ್ನ್ ವಾಡ್ಲಾಂ. 1902 ಇಸ್ವೆಂತ್ ಸಾಂತ್ ಅರ್ಸುಲಾ ಕನ್ನಡ ಇಸ್ಕೊಲ್ ಸುರ್ವಾತ್ಲೆಂ. 1982 ಇಸ್ವೆಂತ್ ಆಧುನಿಕ್ ಕಾಳಾಚ್ಯಾ ಗರ್ಜೆಕ್ ತೆಕಿತ್ ರೊಜಾರಿಯೊ ಇಂಗ್ಲಿಶ್ ಮಿಡಿಯಮ್ ಇಸ್ಕೊಲ್ ಸುರ್ವಾತ್ಲೆಂ. ಹ್ಯಾ ಕಾಥೆದ್ರಾಲಾಚ್ಯಾ ಸಾವ್ಳೆಂತ್ 1890 ಇಸ್ವೆಂತ್ ಮದರ್ ವೆರೋನಿಕಾನ್ ಸುರ್ವಾಥ್ಲಲೆಂ ಶಿಕ್ಷಕ್ ತರ್ಬೆತೆ ಕೇಂದ್ರ್ ಆಜ್ ಜಾಗತಿಕ್ ಹಂತಾರ್ ಮಹತ್ವಾಚೆಂ ಶಿಕ್ಷಕ್ ತರ್ಬೆತೆ ಕೇಂದ್ರ್ ಮ್ಹಣುನ್ ನಾಮ್ಣೆಚೆಂ ಜಾಲಾಂ. ಹಾಂಗಾಸರ್ ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ್ ಹಂತಾ ಪರ್ಯಾಂತ್ ಶಿಕ್ಷಕ್ ತರ್ಬೆತಿ ಲಾಭ್ತಾ. ತ್ಯಾಚ್ ಪರಿಸರಾಂತ್ ಸಾಂತ್ ಅನ್ನಾ ಹಾಯ್‍ಸ್ಕೂಲ್ ಆನಿ ಪಿಯುಸಿ ಕೊಲೆಜ್ ಉಬಿ ಜಾಲ್ಯಾ. ಹ್ಯಾಚ್ ಪರಿಸರಾಂತ್ ಶ್ರೀಮತಿ ಫ್ರಾನ್ಸೆಸ್ ಪಿಂಟೊಚ್ಯಾ ಮುಕೇಲ್ಪಣಾಂತ್ ಇನ್‍ಫೆಂಟ್ ಜೀಸಸ್ ಜೊಯ್‍ಲ್ಯಾಂಡ್ ಇಸ್ಕೊಲ್ ಶಿಕ್ಪಾ ಸೆವಾ ದೀವ್ನ್ ಆಸಾ.

ರುಜಾಯ್ ಕಾಥೆದ್ರಾಲ್ ಮಂಗ್ಳುರ್ ಧರ್ಮ್‍ಪ್ರಾಂತಾಚೆಂ ಮಹತ್ವಾಚೆಂ ಧಾರ್ಮಿಕ್ ಕೇಂದ್ರ್ ಜಾವ್ನ್ ಆದ್ಲ್ಯಾ 450 ವರ್ಸಾಂ ಥಾವ್ನ್ ಲಾಕೊಂಲೊಕಾಂಚೆಂ ಭಕ್ತಿಚೆಂ ಆನಿ ಸಕ್ತೆಚೆಂ ಕೇಂದ್ರ್ ಜಾವ್ನ್ ವಾಡ್ಲಾಂ. ಕರಾವಳಿ ಕರ್ನಾಟಕಾಚ್ಯಾ ಸರ್ವ್ ಧರ್ಮಾಂಚ್ಯಾ ಭಕ್ತಿಕಾಂಚಿ ಅವಯ್ ರೊಜಾರ್ ಮಾಂಯ್ ಆಪ್ಲ್ಯಾ ಭುರ್ಗ್ಯಾಂಕ್ ದೆಣ್ಯಾಂನಿ ಭರುನ್‍ಂಚ್ ಆಸಾ. ತಿಚ್ಯಾ ಪಾಂಯಾಂಮುಳಿಂ ಆಯಿಲ್ಲ್ಯಾಂಕ್ ತಿಣೆಂ ಕೆದಿಂಚ್ ಪಾಟಿಂ ಕೆಲ್ಲೆಂ ನಾ. ಜಾತಿಕಾತಿಚೊ ದೊರೊ ತಿಕಾ ನಾ. ಭೆದ್ ಆನಿ ತಡವ್ ತಿಚೆ ಥಂಯ್ ನಾ. ಆಮ್ಚಿ ಮಾಂಯ್ ಮಯ್ಪಾಶಿ ಆನಿ ಆಮ್ಕಾಂ ರಾಕುನ್ ರಾಂವ್ಚಿ, ತಿಚಿಂ ಭುರ್ಗಿಂ ಜಾವ್ನ್ ತಿಚ್ಯಾ ಮೊಗಾರ್ ಪಡ್ಚೆಂ ಮಾತ್ರ್ ಆಮ್ಕಾಂ ಬಾಕಿ ಆಸ್ಚೆಂ.

ಪದ್ರುವಾದೆ ನಿಯಂತ್ರಣಾಖಾಲ್ ರುಜಾಯ್ಚೆಂ ಕಾಥೆದ್ರಾಲ್ ಆಸ್‍ಲ್ಲಿ ಸಾಕ್ಸ್ ಜಾವ್ನ್ ಪುಡ್ತುಗಲಾಚ್ಯಾ ರಾಯಾಚ್ಯಾ ಮ್ಹೊರಿಚೊ ಫಾತೊರ್ - ಪದ್ರುವಾದೆ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಪುಡ್ತುಗೆಝಾಚ್ಯಾ ರಾಯಾಚ್ಯಾ ನಿಯಂತ್ರಣಾ ಮುಕಾಂತ್ರ್ ಪವಿತ್ರ್‍ಸಭೆಚೆಂ ವಿಸ್ತರಣ್ ಜಾಂವ್ಚಿ ವೆವಸ್ತಾ. ಪ್ರೊಫಗಾಂದಾ ಫೀದೆ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಶೀದಾನ್‍ಶೀದಾ ಪಾಪಾ ಖಾಲ್ ಆಸ್ಚಿ ಪವಿತ್ರ್ ಸಭೆಚಿ ವೆವಸ್ತಾ. ಆಜ್ ಪದ್ರುವಾದೆಚೆಂ ಬಳ್ ಮೊಡ್ಲಾಂ.

ಸಾತ್ ಅಲ್ತಾರಿಂಚಿ ಸೊಭಾಯ್:

ವಾತಿಕಾನ್ ದುಸ್ರ್ಯಾ ಮಹಾಸಭೆ ಪಯ್ಲೆಂ ಎಕಾಚ್ ಇಗರ್ಜೆಂತ್ ಎಕಾಚ್ ಕಾಳಾರ್ (ಯಾಜಕಾಂನಿ ಮಾತ್ರ್) ಸಭಾರ್ ಮಿಸಾಂ (ಲೊಕಾಕ್ ಪಾಟ್ ಕರ್ನ್ ವಾ ಆಪ್ಣಾ ಖಾತಿರ್‍ಚ್) ಭೆಟೊಂವ್ಚಿ ರೀತ್ ಆಸ್‍ಲ್ಲಿ ಆನಿ ಹ್ಯಾ ಖಾತಿರ್ ಆದ್ಲ್ಯಾ ಕಾಳಾಚ್ಯಾ ಇಗರ್ಜಾಂನಿ ಸಭಾರ್ ಆಲ್ತಾರಿ ಆಸ್ತಾಲ್ಯೊ. ಮದ್ಗಾತ್ ವಯ್ಭಾವಾನ್ ಸೊಭ್ಚಿ ರೊಜಾರ್ ಸಾಯ್ಬಿಣಿಚಿ ಪ್ರಧಾನ್ ಆಲ್ತಾರ್ ಸೊಡ್ಲ್ಯಾರ್ ಸ (6) ಕುಟ್ ಆಲ್ತಾರಿ ರುಜಾಯ್ಚ್ಯಾ ಕಾಥೆದ್ರಾಲಾಂತ್ ಆಸ್‍ಲ್ಲ್ಯೊ. ಹ್ಯಾ ಪಯ್ಕಿ ಥೊಡ್ಯಾ ಆಯಿನ್ನ್ ಕಾರಣಾಂಕ್ ಲಾಗುನ್ ದೋನ್ (2)ಧಾಂಪ್ಲ್ಯೊ ಆನಿ ಆತಾಂ ಜೆಜುಚ್ಯಾ ಪವಿತ್ರ್ ಕಾಳ್ಜಾಚಿ, ಸಾಂತ್ ಆಂತೊನಿಚಿ, ಭಾಗೆವಂತ್ ಜುಜೆಚಿ ಆನಿ ಸಾಂತ್ ಫ್ರಾನ್ಸಿಸ್ ಸಾವೇರಾಚಿ ಅಶೆಂ ಚಾರ್ (4) ಕುಟ್ ಆಲ್ತಾರಿ ಉಗ್ತ್ಯೊ ಆಸಾತ್.

ಪುಡ್ತುಗೆಝಾಂನಿ ತಾಂಡ್ರೆಬಯ್ಲಾಂತ್ ಪಯಿಲ್ಲಿ ಇಗರ್ಜ್ ಕಿತ್ಯಾಕ್ ಬಾಂದ್ಲಿ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ತೆಣೆಂತ್ಲ್ಯಾನ್ ದರ್‍ಯಾಂತ್ ತಾರ್ವಾರ್ ವೆತಾನಾಂ ತ್ಯಾ ಸುವಾತೆರ್ ತಾಂಕಾಂ ಏಕ್ ವ್ಹಡ್‍ಜಯ್ತ್ ರುಕಾಡಾಚೊ ಖುರಿಸ್ ದಿಸ್ಲೊ ಖಂಯ್, ತೊ ಖುರಿಸ್ 1493 ಇಸ್ವೆಂತ್ ಮಾಸ್ಳಿ ಪಾಗ್ತೆಲ್ಯಾಂಕ್ ಜಾಳಾಂತ್ ಸಾಂಪ್ಡಾಲ್ಲೊ ಆನಿ ತೊ ತಾಣಿಂ ಬಂಗಾ ರಾಯಾಂಕ್ ದಿಲ್ಲೊ ಆನಿ ರಾಯಾನ್ ಖಂಚ್ಯಾಗಿ ಕಾರಾಣಾನ್ ತೊ ಏಕ್ ಕಾಟೆಂ ಬಾಂದುನ್ ಮಾನಾಕ್ ದವರ್ಲಲೊ ಖಂಯ್ ಆನಿ ತ್ಯಾಚ್ ಜಾಗ್ಯಾರ್ ಇಗರ್ಜೆಕ್ ಥಳ್ ಕೆಲೆಂ.

ರೊಜಾರಿಚಿ ಮಾಂಯ್ ಅಜಾಪಾಂ ಕರ್ತಾ – ತಿಚಿ ಅಜಾಪಾಂಚಿ ಇಮಾಜ್
ಕಾಂಯ್ 1560 ಇಸ್ವೆಂತ್ ಬೊಳಾರಾಂತ್ ಮಾಸ್ಳಿ ಪಾಗ್ತೆಲ್ಯಾಂಕ್ ಭಾಗೆವಂತ್ ಆಂಕ್ವಾರ್ ಸಾಯಿಣಿಚಿ ವ್ಹಡ್ ಏಕ್ ರುಕಾಡಾಚಿ ಇಮಾಜ್ ಜಾಳಾಂತ್ ಮೆಳ್ಳಿ. ತಿ ತಾಣಿಂ ಇಗರ್ಜೆಕ್ ದಿಲಿ. ಸಾಯ್ಬಿಣಿಚೆ ಕೇಸ್ ಭಿಸ್ಳೆ ಆಸ್‍ಲ್ಲೆ. ಅಶೆಂ ವಾಡ್ಲೆಂ ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಲೊಕಾಂಚ್ಯಾ ಜಿಬೆರ್ ಗುಮ್ಟಾಂಚೆಂ ಪೊದ್ ‘ ಗೊಂಯ್ ಸಾಂಡುನ್ ಆಯ್ಲಿ ಮಾಂಯ್ ಧೆಂವ್ಲಿ ಸಮ್ದಿರಾಕ್, ದೆಂವ್ಲಿ ಸಮ್ದಿರಾಕ್ ಬಿಸ್ಳ್ಯಾಕೆಸಾಂನಿ ಮಾಂಯ್ ಪಾವ್ಲಿ ಬೊಳಾರಾಕ್’. ಹಿ ಅಜಾಪಾಂಚಿ ಇಮಾಜ್ ಆತಾಂ ಸಾಂತ್ ಲುವಿಸ್ ಕೊಲೆಜಿಚ್ಯಾ ಸಾಂಟ್ಯಾಘರಾಂತ್ (ಮ್ಯುಸಿಯಮಾಂತ್) ಆಸಾ.

ಜಿಣಿ ಬದ್ಲುಂಕ್ ದಿಗ್ದರ್ಶನ್ ದಿಂವ್ಚಿ ಪುಲ್ಪುತ್ರ್
ಹಾಂಗಾಸರ್ ಸೊಭ್ಚಿ ಪುಡ್ತುಗೇಝ್ ಶಯ್ಲೆಚಿ ರುಕಾಟಾಚಿ ಪುಲ್ಪುತ್ರ್ ಶೆಂಭೊರಾಂನಿ ವರ್ಸಾಂನಿ ಲೊಕಾಂಚ್ಯಾ ಜಿವಿತಾಕ್ ನವಿ ದಿಶಾದಿಂವ್ಚಿ ದೆವಾಚೆಂ ಉತರ್ ಮೊಡ್ಚಿ ವೆದಿ ಜಾವ್ನಾಸ್‍ಲ್ಲಿ. ಹಾಚ್ಯಾ ಘಟ್ ಖಾಂಬ್ಯಾಂ ವಯ್ರ್. ಚವ್ಗ್ ವಾಂಜೆಲಿಸ್ತ್ ಮರಿಯೆ ಆಮ್ಚೆ ಮಾಂಯೆ ಭಂವ್ತಿಂ ಸೊಭ್ತಾತ್, ಎಕಾ ಕೊನ್ಶ್ಯಾಕ್ ಸಾಂತ್ ಆಂಬ್ರೋಜ್ ಆನಿ ಎಕಾ ಕೊನ್ಶ್ಯಾಕ್ ಸಾಂತ್ ಆಗುಸ್ತಿನಿಚೆಂ ಪಿಂತುರ್ ಆಸಾ.

ದೋಮ್, ದಾರ್ವಾಟ್ಯಾ ಖಾಂಬೆ, ಆರ್ಕ್ ಆನಿ ಕುಟ್‍ಆರ್ಕಾಂಚಿ ಸೊಭಾಯ್
ರುಜಾಯ್ ಕಾಥೆದ್ರಾಲಾಚಿ ವಯ್ಭವಿಕ್ ಸೊಭಾಯ್ ಪಯಿಲ್ಲೆಂ ತಿಣೆ ಪಯ್ಶಿಲ್ಯಾನ್ ಹಜಾರೊ ಭಕ್ತಿಕಾಂಕ್ ಆಪ್ಣಾಥಂಯ್ ವೊಡ್ಚ್ಯಾ ತ್ಯಾ ದೊಮಾಂತ್ ಉಟುನ್ ದಿಸ್ತಾ. ರೊಮಾಂತ್ಲ್ಯಾ ಸಾಂತ್ ಪೆದ್ರು ಬಾಸಿಲಿಕಾಚ್ಯಾ ಸಾರ್ಕ್ಯಾಕ್ ಹಾಂಗಾ ಬಾಂದ್ಪಾಂತ್ ವಾಪರ್ಲಾಂ. ಗ್ರೇಕೊ ರೋಮನ್ ಶಯ್ಲೆಚೆ ಫುಡ್ಲ್ಯಾ ದಾರ್ವಾಟ್ಯಾ ಖಾಂಬೆ ತಶೆಂಚ್ ಇಗರ್ಜೆ ಭಿತರ್ ಲಾಂಬಾಯೆಕ್ ಆಸ್ಚೆ 48 ವ್ಹಡ್ ಆರ್ಕ್ ಆನಿ ತಾಂಚೆ ವಯ್ಲೆ 50 ಕುಟ್‍ಆರ್ಕ್ ನಿರ್ಮಾಣ್ ಸೊಭಾಯ್ ಪಾರ್ಕುಂಚ್ಯಾ ದೊಳ್ಯಾಂಕ್ ಫೆಸ್ತ್‍ಚ್ ಸಯ್. 12 ಕೇಂದ್ರ್ ಆರ್ಕಾಂಚಿ ಉಂಚಾಯ್ ಸರ್ವೆಸ್ಪರಾಚ್ಯಾ ಸಂಪತ್ತೆ ಉಂಚಾಯೆಚಿ ಸಾಕ್ಸ್ ತಶೆಂ ಸೊಭ್ತಾತ್.

ಹ್ಯಾ ಥಳಾಂತ್ ವಾಡ್ಲೆ ದೋನ್ ಧರ್ಮ್‍ಮೇಳ್

1887 ಇಸ್ವೆಂತ್ ಎಪ್ರಿಲ್ 10 ವೆರ್ ರುಜಾಯ್ಚೊ ವಿಗಾರ್ ಬಾಪ್ ಅರ್ಬನ್ ಸ್ಟೇಯ್ನಾಚ್ಯಾ ಪ್ರೇರಣಾನ್ 12 ಯುವತಿಂನಿ ‘ಪಾಯಸ್ ಅಸೋಸಿಯೇಶನ್ ಆಫ್ ಸೇಂಯ್ಟ್ ಅರ್ಸುಲಾ’ ಸುರ್ವಾತ್ಲೆಂ ಆನಿ ಥಂಯ್‍ಥಾವ್ನ್ ವಾಡುನ್ ಆಜ್ ಸಂಸ್ರಾಚ್ಯಾ ಕೊನ್ಶ್ಯಾಕೊನ್ಶ್ಯಾ ಕ್ರಿಸ್ತಾಚ್ಯಾ ಮಾಯಾಮೊಗಾಚಿ ಸಾಕ್ಸ್ ದೀವ್ನ್ ಆಸಾ ಅರ್ಸುಲಾಯ್ನ್ ಫ್ರಾನ್ಸಿಸ್ಕನ್ ಧರ್ಮ್‍ಮೇಳ್.

ಕಾರ್ಮೆಲಿತ್ ಬಿಸ್ಪ್ ಮಾರಿ ಎಫ್ರೇಮಾಚ್ಯಾ ಉಲ್ಯಾಕ್ ಫಾಳೊ ದೀವ್ನ್ ಫ್ರಾನ್ಸಾಚ್ಯಾ ಪೋ ಶಹರಾಥಾವ್ನ್ ಮಾನಾಪಾತ್ರ್ ಮದರ್ ವೆರೋನಿಕಾಚ್ಯಾ ಮುಕೇಲ್ಪಣಾಂತ್ ರುಜಾಯ್ ಯೇವ್ನ್ ಪಾವ್‍ಲ್ಲಿಂ 9 ಜಣಾಂ ಭಯ್ಣಿಂ ಹ್ಯಾ ದೇವ್‍ಮಂದಿರಾಚ್ಯಾ ಸಾವ್ಳೆಂತ್ ಕ್ರಿಸ್ತಾಚೊ ಉಜ್ವಾಡ್ ಸಂಸ್ರಾಚ್ಯಾ ಮುಲ್ಯಾಮುಲ್ಯಾಕ್ ಪಾವೊಂವ್ಚೆಂ ಬಳ್ ಜಾವ್ನ್ ವಾಡುಂಕ್ ಸಕ್ಲಿಂ.

ಹಾಂಗಾ ಥಾವ್ನ್ ಹಾಂಗಾ ಪರ್ಯಾಂತ್ ಪಯ್ಣ್ ಆಮ್ಚ್ಯಾ ದಿಯೆಸೆಜಿಚ್ಯಾ ಗೊವ್ಳ್ಯಾಂಕ್....
ಮಂಗ್ಳುರ್ ದಿಯೆಸೆಜಿಚೆ ಗೊವ್ಳಿ ಆಪ್ಲೆಂ ಗೊವ್ಳಿಕ್ ಮ್ಹಣಿಯಾರ್ಪಣ್ ಹಾಂಗಾ ಥಾವ್ನ್ ಸುರ್ವಾತ್ತಾ. ವಿಶೇಸ್ ಸಂದರ್ಭ್ ಸೊಡ್ನ್ ಆದ್ಲ್ಯಾ ಸಾತ್ ಗೊವ್ಳ್ಯಾಂಚೆಂ ಗೊವ್ಳಿಕ್ ಕೊನ್ಸೆಕ್ರಸಾಂವ್ ಹಾಂಗಾಚ್ ಜಾಲಾಂ. ಹಾಂಗಾಚ್ ತಾಂಚ್ಯಾ ಸೆವೆಅಧಿಕಾರಾಚೊ ಪಾಟ್ ಭದ್ರ್ ಆಸ್ತಾ. ಆನಿ ಚಡ್ ಕರ್ನ್ ಸಂಸ್ರಾಚೆಂ ತಾಚೆಂ ಪಯ್ಣ್ ಸಂಪ್ಲ್ಯಾ ಉಪ್ರಾಂತ್ ತಾಚ್ಯಾ ನಿರ್ಜೀವ್ ಕುಡಿಕ್ ಕಾಥೆದ್ರಾಲಾಂತ್‍ಚ್ ನಿಕೆಪಿತಾತ್. ಅಶೆಂ ರುಜಾಯ್ ಕಾಥೆದ್ರಾಲಾಂತ್ ಹೆ ಆಮ್ಚೆ ಅಮರ್ ಉಗ್ಡಾಸಾಚೆ ಗೊವ್ಳಿ ಸಾಸ್ಣಿಕ್ ವಿಶೆವಾಂತ್ ಆಸಾತ್.
+ ಬಿಸ್ಪ್ ಮಾರಿ ಎಫ್ರೆಮ್, + ಬಿಸ್ಪ್ ನಿಕೋಲಸ್ ಮರಿಯಾ ಪಗಾನಿ, + ಬಿಸ್ಪ್ ಅಬುಂದಿಯಾಸ್ ಕವಾದೀನಿ,
+ ಬಿಸ್ಪ್ ವಲೇರಿಯನ್ ಸೋಜ್, + ಬಿಸ್ಪ್ ವಿತೊರ್ ಫೆರ್ನಾಂದ್, + ಬಿಸ್ಪ್ ಬಾಜಿಲ್ ಪೆರಿಸ್
+ ಬಿಸ್ಪ್ ಬಾಜಿಲ್ ಸಾ ಸೋಜ್

ಪುನೆವಂತಾಂನಿ ಆಶೀರ್ವಾದಿತ್ ಕೆಲ್ಲೆಂ ಆಶೀರ್ವಾದಾಂಚೆ ಥಳ್.

ಹ್ಯಾ ಥಳಾಂತ್ ವಸ್ತಿ ಕೆಲ್ಲಿಂ ಪುನೆವಂತಾಂ

• ಖುರ್ಸಾಯಿಲ್ಲ್ಯಾ ಜೆಜುಚಿ ಮಿಸ್ತಿಕ್ ಸಾಂತ್ ಮೇರಿ ಬೊವಾರ್ದಿ 1870-1872 ಅವ್ದೆಂತ್ ಹ್ಯಾ ಭೊಂವಾರಾಂತ್ ಜಿಯೆಲಿ.
• ಮರಿಯೆಚೊ ಖಾಸ್ ಸೆವಕ್ ಕೆನರಾಚೊ ಆರ್ಸೊ ಸಾಂತ್ ಜುಜೆ ವಾಝ್ 1678-1681 ಅವ್ದೆಂತ್ ಹಾಂಗಾಸರ್ ವಾವುರ್ಲೊ.
• ಅಪೊಸ್ತಲಿಕ್ ಕಾರ್ಮೆಲ್ ಧರ್ಮ್‍ಮೆಳಾಚಿ ಘಡ್ನಾರ್ ಮಾನಾಪಾತ್ರ್ ಮದರ್ ವೆರೋನಿಕಾ 1860-1862 ಅವ್ದೆಂತ್ ಹಾಂಗಾಸರ್ ಆಸ್‍ಲ್ಲಿ.
• ಅರ್ಸುಲಾಯ್ನ್ ಫ್ರಾನ್ಸಿಸ್ಕನ್ ಧರ್ಮ್‍ಮೆಳಾಚೊ ಘಡ್ನಾರ್ ಮಾ.ಬಾ. ಅರ್ಬನ್ ಸ್ಟೇಯ್ನ್ 1878-1888 ಅವ್ದೆಕ್ ಹ್ಯಾ ಫಿರ್ಗಜೆಚೊ ವಿಗಾರ್ ಆಸ್‍ಲ್ಲೊ
• ಅರ್ಸುಲಾಯ್ನ್ ಫ್ರಾನ್ಸಿಸ್ಕನ್ ಧರ್ಮ್‍ಮೆಳಾಚಿ ಮಹಾನ್ ತಾಂಡೆಲಿ ಮದರ್ ನಿಂಫಾ ಫೆರ್ನಾಂದೆಝ್ ಹ್ಯಾ ಫಿರ್ಗಜೆಂತ್ ಜನ್ಮುನ್ ವಾಡ್‍ಲ್ಲಿ
• ಹ್ಯಾ ಕಾಥೆದ್ರಲಾಚ್ಯಾ ಸಾವ್ಳೆಂತ್ ವಾಡ್ಲೆಂ ಭಾರತಾಚ್ಯಾ ಸುಟ್ಕಾಯೆ ಝುಜಾಂತ್ ಪ್ರಮುಕ್ ಪಾತ್ರ್ ಖೆಳ್‍ಲ್ಲೆಂ ಅಲ್ಬುಕರ್ಕ್ ಪಯ್ ಕುಟಮ್ ಆನಿ ತ್ಯಾ ಕುಟ್ಮಾಂತ್ಲಿಂ ಫುಡಾರಿ ಥಿಕಾಂ ಭೋವ್ ಮಾನೆಸ್ತ್ ಫೆಲಿಕ್ಸ್ ಪಯ್ ಆನಿ ಭೋವ್ ಮಾನೆಸ್ತಿಣ್ ಅಕ್ಟೇವಿಯಾ ಅಲ್ಬುಕರ್ಕ್ ಪಯ್